Ελεύθερες Ρίζες & Αντιοξειδωτική προστασία

Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθή άτομα που μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα, προκαλώντας ασθένειες και γήρανση στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τη θεωρία των ελεύθερων ριζών για την γήρανση, που περιγράφεται για πρώτη φορά το 1956, οι ελεύθερες ρίζες ουσιαστικά διαλύουν τα κύτταρα με την πάροδο του χρόνου. Η ύπαρξη ελεύθερων ριζών στο ανθρώπινο σώμα, δημιουργεί αυτό που είναι γνωστό ως οξειδωτικό στρες. Ο λόγος που ονομάζεται οξειδωτικό στρες είναι ότι οι αντιδράσεις που προκύπτουν διαταράσσουν την ισορροπία μεταξύ της παραγωγής δραστικών μορφών οξυγόνου και της ικανότητας του ανθρώπινου σώματος να διορθώσει τις βλάβες που προξενούν.

Καθώς το σώμα μεγαλώνει, χάνει την ικανότητά του να καταπολεμά τις επιπτώσεις των ελεύθερων ριζών. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερες ελεύθερες ρίζες, περισσότερο οξειδωτικό στρες και περισσότερη βλάβη στα κύτταρα, γεγονός που οδηγεί σε εκφυλιστικές διεργασίες, καθώς και στην «φυσιολογική» γήρανση.

Διάφορες μελέτες και θεωρίες έχουν συνδέσει το οξειδωτικό στρες λόγω των ελεύθερων ριζών με:

• Καρδιακές παθήσεις, λόγω φραγμένων αρτηριών.
• Παθήσεις τους κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως το Αλτσχάιμερ.
• Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
• Η απώλεια ελαστικότητας του δέρματος, και άλλες αλλαγές στην εμφάνιση, που σχετίζονται με την γήρανση, όπως τριχόπτωση, τα γκρίζα μαλλιά, οι ρυτίδες.
• Γενετικές εκφυλιστικές ασθένειες, όπως η νόσος του Χάντινγκτον ή η νόσος του Πάρκινσον.

Αν και οι ελεύθερες ρίζες παράγονται φυσικά στο σώμα, οι παράγοντες και οι συνήθειες του τρόπου ζωής, μπορούν να επιταχύνουν την απελευθέρωσή τους. Κάποιους από αυτούς τους παράγοντες αποτελούν:

• Έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες, όπως φυτοφάρμακα, χλώριο στο νερό που καταναλώνεται και ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Κάπνισμα.
• Αλκοόλ.
• Τηγανητά φαγητά.
• Υπεριώδεις Ακτινοβολίες.

Οι παραπάνω παράγοντες και συνήθειες τρόπου ζωής έχουν συνδεθεί με ασθένειες όπως ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ενισχύουν την εμφάνιση ελευθέρων ριζών.

Πως βοηθούν τα αντιοξειδωτικά στην προστασία κατά των ελεύθερων ριζών

 Πολλά συστατικά των τροφίμων που καταναλώνουμε λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην προστασία από τις ελεύθερες ρίζες. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά αναστέλλουν το σχηματισμό ελευθέρων ριζών και μπορεί να μειώσουν τη ζημιά που θα προκαλούσαν οι ελεύθερες ρίζες στο σώμα. Μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, η οποία έχει συνδεθεί ούτως ή άλλως με χαμηλότερο κίνδυνο πολλών ασθενειών, απαιτείται, ώστε το σώμα να λαμβάνει μέσω των αντιοξειδωτικών την απαραίτητη ποσότητα, συμβάλλοντας στη μείωση του κινδύνου. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση τροφών, πλούσιων σε αντιοξειδωτικά σχετίζεται μέχρι και με χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Παραδείγματα αντιοξειδωτικών περιλαμβάνουν την βιταμίνη Ε, την βιταμίνη Α, το β-καροτένιο, φλαβονοειδή, λυκοπένιο, σελήνιο και πολλά άλλα. Μπορείς να τα εντοπίσεις σε τροφές όπως η μαύρη σοκολάτα, οι αγκινάρες, οι φράουλες, τα μύρτιλλα, τα goji berries, το σπανάκι κ.α.

Ορισμένα παράγονται από το σώμα και άλλα προσλαμβάνονται ιδανικά μέσω της διατροφής.